Rusland had tijdens de tweede wereldoorlog de slagkracht van de Duitse Blitzkrieg ondervonden. De Duitse troepen stonden voor Moskou en het leek er bijna op dat Rusland onder Duits gezag zou komen te staan. Het tij keerde echter en Rusland wist, met behulp van de Westerse geallieerden, de Duitsers te verdrijven.
Toen de tweede wereldoorlog in 1945 ten einde kwam kon de schade worden opgemaakt. Al spoedig bleek dat Rusland bijzonder veel had geleden. In dit hoofdstuk kunt u lezen wat de schade was van deze grote communistische staat.
Aantal doden Rusland
Van alle deelnemende landen vielen aan de Russische zijde de meeste doden. In totaal vielen ongeveer 20 miljoen Russische slachtoffers. Velen hiervan waren burgers. De Duitse haat tegen de inferieure Slavische bevolking was voor een groot deel verantwoordelijk voor het grote aantal dodelijke slachtoffers. De nazi’s wilden zo veel mogelijk Russen ombrengen zodat de Duitse Germaanse bevolking het Russische land kon bewonen.
Naast de Duitsers waren ook soldaten uit Oost-Europa verantwoordelijk voor het hoge aantal Russische slachtoffers. Het Duitse leger op het Oostfront werd namelijk onder andere versterkt door Finse, Letse en Roemeense soldaten. Roemenië stelde vrijwel zijn gehele militaire capaciteit ter beschikking voor het Duitse leger.
Ook de bevelvoering en de organisatie van het communistische leger zorgde voor veel onnodige Russische slachtoffers. Stalin liet zijn leger veel te laat ingrijpen toen de Duitsers de Sovjet-Unie binnenvielen.
Veel soldaten en burgers werden door Stalin vermoord omdat hij “vermoede” dat zij staatsondermijnend bezig waren. Het aantal doden was dus zo ontzettend hoog vanwege zowel interne als externe factoren.
Materiële schade
De materiële schade in Rusland was ongelofelijk groot. De Blitzkrieg van Duitsers was er op gericht om zoveel mogelijk schade aan te richten op civiele en militaire objecten. Het hele Russische land moest worden “schoongeveegd” van elk obstakel dat de Duitse gebiedsuitbreiding in de weg stond.
Ook de agressie van de Duitse soldaten en hun haat tegenover de Russen zorgde voor veel onnodige vernielingen en vernietigingen van materiële zaken. Hieronder worden de materiële vernietigingen per onderdeel beschreven.
Huizen en gebouwen
Tijdens de veldslagen op het Oostfront werden door het Duitse leger en haar bondgenoten meer dan 6 miljoen huizen en andere gebouwen compleet verwoest. Niet alleen militaire objecten werden dus vernietigd, ook burgerobjecten ontkwamen niet aan de nazi’s.
Industriële objecten en gebouwen
De Russische industrie kreeg het tijdens de tweede wereldoorlog ook zwaar te verduren. In totaal werden ongeveer 31.850 industriële bedrijven in de as gelegd of op andere wijze volledig vernietigd.
Collectieve boerderijen
Grote boerderijen werden door de Duitsers leeggeplunderd en verwoest. In totaal kwamen ongeveer 98.000 collectieve boerenbedrijven op deze wijze aan hun einde.
Elektrische centrales
De energiebronnen van Rusland werden ernstig vernietigd tijdens de tweede wereldoorlog. In totaal zijn ongeveer 10.000 Russische elektrische centrales vernietigd. Vele burgers kwamen hierdoor zonder elektriciteit te zitten en bedrijven moesten hun productie regelmatig staken vanwege stroomgebrek.
Kolenmijnen
Naast de elektriciteitscentrales werden ook kolenmijnen vernietigd. In totaal werden 1.135 kolenmijnen verwoest.
Oliebronnen
Olie was en is van groot belang voor de industrie en de brandstof van militaire voertuigen. Door de Duitse verwoestingen werden in totaal 3.000 Russische oliebronnen verwoest. Hierdoor kreeg het Russische leger grote problemen met de brandstof-toelevering.
Spoorwegen
De spoorwegen werden ook door de Duitsers aangevallen in hun poging om de infrastructuur van de Russen te ontregelen. Meer dan 65.000 kilometer rails werd door Duitse bombardementen onbruikbaar gemaakt.
Autowegen
De verkeerswegen werden door bombardementen ernstig beschadigd. In totaal werd maar liefst 90.000 kilometer aan autowegen kapotgeschoten, gebombardeerd en opgeblazen.
Bruggen
Bruggen zijn objecten die regelmatig worden vernietigd door legers, omdat ze van levensbelang zijn voor terugtrekkende troepen. Wanneer bruggen effectief worden gebombardeerd kan een vijandelijk leger dus in de val komen te zitten.
De Duitsers pasten deze methode veelvuldig toe en tijdens hun Blitzkrieg vernietigden ze in totaal ongeveer 90.000 Russische bruggen. Ook op hun terugtocht werden veel bruggen kapot geschoten en opgeblazen om te voorkomen dat ze werden achtervolgd door de Russische soldaten. De Russen vernietigden echter ook vaak hun eigen bruggen om de Duitsers in de val te laten lopen.
Ziekenhuizen
Het aanvallen van ziekenhuizen is zonder enige twijfel een oorlogsmisdaad. In de tweede wereldoorlog kwam dit echter veelvuldig voor. Soms gebeurde dit expres maar vaak ook per ongeluk. De wijze van bombarderen was namelijk niet zo nauwkeurig. Bommen werden vanuit een ruim gedropt.
Veel bommen weken af door de wind of andere invloeden. Hierdoor kwamen veel bommen naast hun doel terecht. De Duitsers verwoesten in de tweede wereldoorlog in totaal ongeveer 40.000 Russische ziekenhuizen. Dit aantal is te hoog om over “ongelukken” te spreken.
Conclusie – Schade in Rusland
Van alle landen die deelnamen aan de tweede wereldoorlog had Rusland het meeste aantal slachtoffers en de grootste materiële schade. Het leed van de bevolking was nauwelijks en is nauwelijks onder woorden te brengen. Rusland was na ww2 echter nog steeds een dictatuur.
De leider van de Sovjet-Unie was Stalin. Aan hem was de taak om Rusland weer op te bouwen. Doormiddel van vijfjarenplannen en een grote investering in de industrie hoopte hij Rusland er weer bovenop te helpen. Hij werd in de periode na de tweede wereldoorlog gesteund door het Westen.
Vooral Amerika bood veel financiële steun aan Sovjet-Unie. Al spoedig kwamen er conflicten tussen de communistische Russische dictatuur en het democratische Westen. Deze conflicten zouden leiden tot de Koude Oorlog.
Bron:
Ulrich, H., e.a., Geschiedenis van gisteren, 1993, vijfde druk, Malmberg, Den Bosch